Pazo de Gandarón
O pazo de Gandarón, situado na parroquia de Salcedo (Pontevedra), foi construído polo arcebispo Sebastián Malvar Pinto a finais do século xviii. Na segunda metade do xix herda a facenda Jerónimo Malvar Taboada, quen amplía a propiedade e crea o xardín. En 1928 adquíreo a Deputación de Pontevedra e convértese na sede da Misión Biolóxica de Galicia (MBG) —pertencente ao Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC)—, da que Cruz Gallástegui foi fundador e primeiro director.
A investigación realizada ata 1939 no centro encamiñouse, principalmente, a obter variedades vexetais e animais de boa calidade. Os coñecementos adquiridos transmitíanselle ao sector agrario. Actualmente, as liñas de investigación céntranse na xenética e na mellora dos principais cultivos de Galicia.
A propiedade consta dun terreo de doce hectáreas no que se conservan un bosque orixinal, os xardíns e zonas dedicadas ao cultivo das diversas especies agrícolas nas que se investiga, ademais de tres edificios principais e outros de servizos. Destacan o seu magnífico hórreo de vinte e dous pés e a capela, hoxe convertida en museo. O edificio orixinal do predio era e é o pazo de Gandarón, acompañado por un hórreo, un pombal e outras edificacións. Unha vez que o terreo pasa a ser sede da MBG realízanse obras de acondicionamento do pazo e dos restantes edificios para o seu uso como oficinas e laboratorios. Nos anos sesenta constrúese o novo edificio, proxectado por Alejandro da Sota, ao que se lle dá o nome de Cruz Gallástegui, e en 2007 transfórmanse as porqueiras nun edificio de laboratorios, que recibe o nome de Miguel Odriozola.
O xardín sufriu varias remodelacións, desde a súa creación no século XIX, e foi totalmente rehabilitado entre 2005 e 2009, mantendo o deseño orixinal e reparándose os elementos significativos que marcan a época romántica na que se deseñou, coma o enreixado, o ceador, a fonte e os estanques. As coníferas son as plantas máis abundantes, especialmente o cedro azul do Atlas, Araucaria bidwillii e algunhas criptomerias. Ademais do impresionante espécime de Magnolia soulangeana, tamén podemos contemplar limas, árbores de Xúpiter, camelias e palmeiras.
As camelias máis antigas remóntanse ao último cuarto do século XIX, cando foron plantadas por Jerónimo Malvar; máis tarde Cruz Gallástegui aumentou a colección. Durante a última metade do século XX, Antonio Odriozola, que traballou como bibliotecario na MBG, contribuíu en gran medida ao cultivo e á difusión da camelia. Entre as variedades de camelia do xardín destacan os especímenes de Camellia japonica ‘Fimbriata Alba' e ‘Juan XXIII'.
CATÁLOGO BOTÁNICO
- Abies nordmanniana (Steven) Spach
- Actinidia megalandra Franch.
- Araucaria angustifolia (Bertol.) Kuntze
- Araucaria bidwillii Hook.
- Aucuba japonica Thunb.'Crotonifolia'
- Betula pendula Roth
- Bosea yervamora L.
- Brunfelsia australis Benth.
- Buxus sempervirens L.
- Camellia japonica L.
- Castanea × coudercii A. Camus
- Cedrus atlantica (Endl.) Manetti ex Carrière Grupo Glauca
- Cedrus deodara (Roxb. ex D. Don) G. Don
- Chaenomeles × superba (Frahm) Rehder
- Chimonanthus praecox (L.) Link
- Colocasia esculenta (L.) Schott
- Cordyline australis (G. Forst.) Endl. ''Purpurea'
- Cryptomeria japonica (Thunb. ex L. f.) D. Don.
- Deutzia crenata Siebold & Zucc.
- Diospyros kaki L. f.
- Diospyros lotus L.
- Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl.
- Euonymus japonicus Thunb.'Aureovariegatus'
- Farfugium japonicum (L.) Kitam.
- Fascicularia bicolor (Ruiz & Pav.) Mez
- Gardenia jasminoides J. Ellis
- Ginkgo biloba L.
- Hibiscus syriacus L.
- Ilex aquifolium L.
- Juglans regia L.
- Kalmia latifolia L.
- Laurus nobilis L.
- Ligustrum ovalifolium Hassk.
- Livistona australis (R. Br.) Mart.
- Magnolia × soulangeana Soul.-Bod.
- Magnolia grandiflora L.
- Magnolia liliiflora Desr.
- Olea europaea L.
- Parthenocissus quinquefolia (L.) Planch.
- Philadelphus coronarius L.
- Phoenix canariensis Chabaud
- Phyllostachys aurea Rivière & C. Rivière
- Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham
- Prunus cerasifera Ehrh.
- Prunus serrulata Lindl. 'Kanzan'
- Quercus robur L.
- Quercus rubra L.
- Salix × pendulina Wender.
- Tilia platyphyllos Scop.
- Watsonia borbonica (Pourr.) Goldb.
- Plano do xardín
- Web
- Misión Biolóxica de Galicia, Pazo de Salcedo. Carballeira, 8, Salcedo, 36143 Pontevedra
- +34 986 854 800
- Entrada gratuíta